انتشار جلد هجدهم « دانشنامه قرآن و حدیث »

به گزارش پایگاه حدیث نت، جلد هجدهم «دانشنامه قرآن و حدیث» به زبان فارس ـ عربی به همت آیت الله ری‌شهری با همکاری جمعی از نویسندگان و با ترجمه حمیدرضا شیخی از سوی سازمان چاپ و نشر مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث راهی بازار نشر شد.

این کتاب از سه بخش توبه، ثغر: مرز و ثواب:پاداشتشکیل شده است.

آثار و برکات توبه، انواع توبه، نمونه‌هایی از دعاهای روایت شده در طلب توبه عناوین فصل‌های بخش توبه است.

بخش مرز، از یک درآمد، دو فصل با عناوین تشویق به پاسداری از مرزهای کشور اسلامی و دعای برای مرزبانان تشکیل شده است.

درآمد، شناخت پاداش و کیفر، تشویق به پاداش جویی و نظام پاداش و کیفر از عناوین فصل‌های بخش «ثواب: پاداش» است.

در قسمتی از «درآمد» بخش «ثغر:مرز» با عنوان «ثغر در قرآن و حدیث» می‌خوانیم:

کلمه ثغر و دیگر مشتقات آن درقرآنبه کار نرفته است، ولی این واژه کاربرد فراوانی در احادیث اسلامی دارد.

مرزهای جغرافیایی و فرهنگی:

نکته قابل توجه این که در احادیث واژه «ثغر» در دو معنا به کار رفته است، یکی مرزهای جغرافیایی و دیگر مرزهای فرهنگی.

به سخن دیگر، از منظر پیشوایان اسلام، دشمنان این مکتب از دو ناحیه جامعه اسلامی را تهدید می‌کنند: یکی از ناحیه مرزهای جغرافیایی که در صورت موفقیت، جامعه اسلام بر حسب ظاهر آسیب می‌بیند، و یکی از ناحیه مرزهای فرهنگی که به نابودی حقیقی جامعه اسلامی می‌انجامد.

بر این اساس در نصوص اسلامی به دو نوع مرزبان و مرزبانی اشاره شده است: یکی مرزبانی فرهنگی که علمای ربانی این مسؤولیت را به عهده گرفته‌اند و دیگر مرزبان جغرافیایی که در حوزه مسؤولیت نیروهای مسلح است.

قرآن کریمضمن دعوت جامعه اسلامی به مقاومت و پایداری در برابر دشمنان آنها به مرزبانی و پاسداری از مرزهای جغرافیای خود دعوت می‌کند:

«یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»

ای کسانی ایمان آورده‌اید صبور باشید و یکدیگر را به مقاومت سفارش کنید و از مرزها نگهبانی نمایید و از خدا پروا بدارید، باشد که رستگار شوید.

(آل‌عمران؛ آیه ۲۰۰)

جمله «رابطوا» از مصدر«رباط» گرفته شده و آن در اصل به معنای بستن چیزی در مکانی است و به همین جهت به کاروانسرا «رباط» گفته می‌شود، «مرابطه» در اصل به معنای مراقبت از مرزها آمده است، زیرا سربازان مرکب‌ها را آنجا می‌بستند و امکانات جنگی را در آنجا نگهداری می‌کردند.

ولی این واژه معنای وسیعی دارد که شامل هرگونه آمادگی برای دفاع از خود و جامعه اسلامی می‌شود و لذا روایات اهل‌بیت علیهم السلام، جمله یاد شده به مواظبت بر نمازها یکی پس از دیگری تفسیر شده است زیرا نماز، انسان را در برابر وسوسه‌های شیاطین انس و جن و آفت‌های معنوی مصونیت می‌بخشد.

همچنین در روایتی رابطه با امام و پیروی از رهنمودهای آنان رباط نامیده شده چرا که تمسک به اهل‌بیت علیهم السلام مانع از نفوذ دشمنان اسلام به مرزهای فرهنگی فردی و اجتماعی است.