صراط مستقیم به عنوان راه کامیابی در زندگی و تکامل حقیقی، از سوی خداوند به بشر، هدیه و به وسیلۀ فرستادگان الهی، نمایانده شده است. این راه درست و راست را تنها می‌توان با ویژگی‌های آن شناخت و از راه‌های باطل و بیراهه‌های گم‌راهی، تشخیص داد. در این مقال، بر آنیم که پس از روشن شدن معنا و مقصود از صراط مستقیم، با بهره‌گیرى از رهنمودهاى قرآن و حدیث، توضیح

دهیم راه راست الهى، چه ویژگى‌هایى دارد و مهم‌ترین شاخصه‌هاى شناخت برنامه ‌هایى که خداوند سبحان براى تکامل بشر یا همان عبادت و پرستش خدا ارائه کرده است، چیست؟

پیش از پاسخ به این سؤال، توجّه به دو نکته ضروری است:

نخست آن که عبادت، تنها به معناى نماز، روزه، حج و امثال آنها نیست؛ بلکه مقصود از آن، خضوع در برابر همۀ برنامه‌هایى است که خداوند سبحان به وسیلۀ پیامبران به انسان، ابلاغ کرده است.

دوم با در نظر گرفتن این معنا که صراط مستقیم الهى، عبادت به معناى عامّ آن است، همۀ ویژگى‌هایى که در قرآن و حدیث، براى عبادت ذکر شده، ویژگى‌هاى صراط مستقیم نیز محسوب مى‌شود .

همچنین ویژگى‌هاى عناوینى مانند: ویژگى‌هاى دین، و یا سیره و سنّت پیامبر_ صلی الله علیه و آله _ که حاکى از پیام‌هاى انبیا هستند، مشخّصات صراط مستقیم نیز هست.

اینک مهم‌ترین مشخّصات صراط مستقیم، با توجّه به آیات و روایات، ارائه می‌شود: