درس پنجم

نظریۀ «اصالت قرآن و حجّیت حدیث»

هدف درس

آشنایی با:

۱. نقد اشکالات وارده بر نظریۀ «اصالت قرآن و حجّیت حدیث» علّامه طباطبایی؛

۲. تبیین نظریۀ علّامه طباطبایی.

درآمد

در درس گذشته، نظریۀ علّامه طباطبایی، مورد اشاره قرار گرفت و گفته شد که ایشان معتقدند قرآن در بیان مقاصد خود، مستقل است و وابسته به حدیث نیست؛ گرچه ایشان برای حدیث اعتبار قائل است و آن را حجّت می‏داند. وی برای تثبیت نظر و رأی خود به شش دلیل، استدلال کرد. بخشی از ادلّۀ علّامه که مورد مناقشه قرار گرفت عبارت‏اند از:

۱. نور و بیان بودن قرآن؛

۲. دعوت به تدبّر در قرآن؛

۳. احادیث عرضه.

در این درس به تجزیه و تحلیل نقدهای مطرح شده می‏پردازیم و نظریۀ علّامه را با بیانی روشن‏تر بررسی می‏کنیم.

بررسی اشکالات مطرح‌شده بر نظریۀ علّامه طباطبایی

به نظر می‏رسد اِشکالاتی که بر ادلّۀ علّامه طباطبایی وارد شده، صحیح نیست؛ زیرا اوّلاً علّامه شش دلیل آورده بود، و مناقشه نسبت به سه دلیل صورت گرفته است، و بر فرض که بر این سه دلیل، اشکال وارد باشد، سه دلیل دیگر علّامه به قُوّت خودشان باقی هستند و برای تثبیت نظر علّامه کفایت می‌‏کنند؛ به‏خصوص دلیل فصاحت و بلاغت قرآن که اوّلین دلیل علّامه طباطبایی است و قرآن را در مقام بیان مقاصد خود، فصیح و بلیغ می‏داند.