۲ ـ ۱. گناه كبيره و صغيره

در توبه از گناه كبيره، افزون بر تصميم راسخ در ترك هميشگى و تدارك خسارت‏هاى ناشى از آن، گاه اعمالى افزون بر عبادت‏ها و كارهاى متعارف، نيز لازم است. حكمت پرداخت برخى كفارات مانند كفاره قتل عمد، روزه خوارى و صيد در حرم امن الهى، پوشاندن خطاهاى بزرگ توبه كننده و پذيرش او در در گاه الهى است. گفتنى است برخى اعمال ديگر نيز ياريگر اين امر هستند. على عليه‏السلام مى‏فرمايد:

مِن كَفّاراتِ الذُّنوبِ العِظامِ إغاثَةُ المَلهوفِ وَالتَّنفيسُ عَنِ المَكروبِ. (۱) از كفّاره‌هاى گناهان بزرگ فريادرسى درمانده و گره‌گشايى از غمديده و بلا زده است. در گناه صغيره امّا، با اجتناب از گناهان كبيره و با استناد به آيه شريفه:

«إِن تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَئِّاتِكُمْ ؛ اگر از گناهان بُزرگ كه نهى شده‌ايد، خوددارى كنيد، بدى‌هايتان را مى‌پوشانيم» (۲) مى‏توان به رحمت و غفران الهى اميدوار بود. گفتنى است در گناه صغيره نيز نبايد تكرار و اصرار داشت ؛ زيرا اصرار بر گناه صغيره آن را به گناه كبيره تبديل مى‏كند و مانع تحقق شرط مذكور در آيه فوق مى‏شود. اين معنا به صراحت در حديث عبداللّه‏ بن سنان از امام صادق عليه‏السلام آمده است:

۱. . نهج البلاغه : حكمت ۲۴ ، الدعوات ، راوندى : ص ۲۲۳ ح ۶۱۵ .

۲. . النساء: ۳۱ .

۳. . الكافى : ج ۲ ص ۲۸۲ ح ۱ .