ك ـ رعايت مصالح شهروندان

آنچه در پى عنوان «اصول سياست هاى شهرسازى» آمد و بِدان اشاره شد ، تنها بخشى از اصول و ضوابط شهرسازى است كه با الهام از قرآن و احاديث اهل بيت عليهم السلام عجالتا قابل ارائه است ، و بى ترديد ، ضوابط شهرسازى ، فراتر از آن است كه در اين مقال ، فرصت پرداختن به آنها باشد. به طور كلّى در نظام اسلامى ، رعايت مصالح و منافع عمومى ، يك اصل است و بر اين اساس ، آنچه به سود عموم شهروندان است ، بايد در سياست ها و برنامه ريزى ها در نظر گرفته شود و از آنچه به زيان آنهاست ، مانند : از بين بردن فضاى سبز ، قطع درخت ، آلوده ساختن محيط زيست ، شكار بى رويّه حيوانات ، سدّ معبر ، تجاوز به راه ها و فضاهاى عمومى ، و باز كردن پنجره در حريم خانه ديگران ، (۱) جلوگيرى به عمل آيد .

پنج . وظيفه شهروندان در آبادانى سرزمين خود و پاسدارى از آن

هر چند پاسدارى از سرزمين هاى اسلامى و آبادانى آنها ، در اصل ، وظيفه حكومت و دولت است ، ليكن بى ترديد ، دولت بدون همكارى مردم نمى تواند وظيفه خود را به خوبى انجام دهد . از اين رو ، احاديث اسلامى ، مردم را به علاقه مندى به شهر و ديار خود ، همكارى با حكومت اسلامى در پاسدارى از آن ، رعايت پاكيزگى آن ، خدمت رسانى به همگان ، آبادانى و اصلاح راه ها ، ايجاد فضاى سبز ، ساختن مسجد ، ساختن سرپناه براى ره گذران ، ايجاد آتش نشانى ها ، پذيرايى از مسافران ، و دعا براى همشهريان خود، تشويق كرده اند . (۲)

۱. اين مباحث ، به تفصيل در منابع اسلامى آمده اند .

۲. ر . ك : ص ۳۸۵ (فصل چهارم / وظايف مسلمانان نسبت به سرزمينشان).