دلیل مخالفان با جمع نظرات متعارض رجالیان این است که روایات رسیده از ائمّه علیهم السلام گویا از یک نفر وارد شده و کلام ایشان واحد است و چون کلام واحد است در حکم واحد است؛ یعنی شخص واحد گاه کلامش را مطلق و گاه مقید بیان می‏کند؛ در اینجا جمع عرفی اقتضا می‏کند‏ که کلام مطلق را بر مقید حمل شود؛ اما اگر کلام از چند نفر صادر شود و بعضی از آنها به‏نحو اطلاق و برخی به‏صورت مقید باشد، جمع عرفی در اینجا جایگاهی ندارد و نمی‏توان کلام مطلق را بر مقید حمل کرد؛ زیرا آنها از کلام یکدیگر اطلاع ندارند تا گفته شود مراد از مطلق همان مقیدی است که شخص دوم ذکرکرده است؛ پس در تعارض بین دو شهادت از دو فرد متفاوت، نمی‏توان مطلق را بر مقید حمل کرد.

دیدگاه سوم: در صورت امکان، جمع و الا توقّف (دیدگاه مختار)

به‏نظر می‏رسد که دیدگاه برتر این است که در هر دو جهت، قائل به ایجاب شد؛ یعنی هم جمع تعارض و هم توقف پذیرفته شود؛ در این صورت جمع تعارض این‏گونه خواهد بود که در هنگام برخورد با اختلاف قول رجالیان، توقف گردد. قول مشهور نیزدر تعارضات رجالیان توقف است.

دلیل توقف نیز همان دلیلی است که پیش‏تر شیخ طوسی بیان کرد؛ زیرا کلام جارح و معدّل هر دو شهادت است و حجیت دارد؛ پس نمی‏توان یکی را بر دیگری مقدم کرد؛ لذا در صورت تعارض باید توقف نمود. بنابراین، قول مشهور که شیخ طوسی آن را در خلاف اختیار کرده، اصحّ و اقویٰ است.

جواز حمل مطلق بر مقید

پیش‏تر گذشت، گروهی بر این باورند که تنها روایات و اخبار یا مطالب مختلفی که از یک فرد صادر شده را می‏توان جمع عرفی بست؛ اما قول رجالیان که از افراد مختلف صادر شده، قابل جمع نیست.

برخلاف دیدگاه این گروه، به‏نظر می‏رسد در صورت امکان، بین شهادت مطلق و مقیّد را جمع کرد و اطلاق را بر تقیید حمل نمود؛ البته گردآوری قراینی که ما را در این جمع یاری رساند بسیار مفید است. نمونه‏هایی از جمع بین سخنان تعارض رجالیان در ادامه ارائه می‏شود: