قرآن ، موعظه ، تقوا ، ذكر ، استعاذة ، توبة و بلاء به عنوان داروهاى شفا بخش بيماريهاى ناشى از وسوسه شيطان و حجابهاى معرفت مطرح گرديدند . در باره چگونگى نقش اين داروها در زدودن موانع شناخت و سالم سازى جان ، توجه به چند نكته لازم است :
۱ ـ غذاى جان و مبدأ الهام
نخستين نكته مهم و قابل توجه در مورد داروهاى موانع معرفت ، اين است كه اين داروها علاوه بر زدودن حجابهاى معرفت از انديشه و دل ، غذاى جان و مبادى الهام نيز هستند . به سخن ديگر منافاتى ميان دارو بودن اين امور و مبدأ بودن آنها نسبت به الهامات غيبى الهى نيست . همانطور كه در داروهاى جسم ، غذا بودن دارو كمال آن است ، در بيماريهاى جان نيز چنين است . داروهاى موانع معرفت نيز از اين ويژگى مهم برخوردارند .
بنابر اين آنچه در اين فصل به عنوان داروى حجاب معرفت آمده ، مى توانست در فصل چهارم تحت عنوان مبادى الهام ذكر شود ؛ بخصوص عناوينى مانند : قرآن ، تقوا و ذكر كه نقش مؤثر آنها در الهامات الهى و معارف حقيقى با صراحت در متن ذكر شد . دليل اينكه اين امور در اين فصل و به عنوان دارو مطرح شدند ، نقش آنها در درمان بيماريهاى جان و زدودن موانع معرفت ، و تصريح به اين نقش در بسيارى از آيات و روايات است .
۲ ـ قلمرو تأثير داروهاى معرفت
نكته قابل تأمل ديگر درباره داروهاى معرفت اين است كه كدام دسته از موانع معرفت با اين داروها قابل زدودن هستند؟ آيا همه موانع معرفت را مى توان با اين داروها زدود؟ آيا موانع حسّى و موانع علوم رسمى با اين داروها قابل درمان هستند ؟ بالاخره قلمرو تأثير داروهاى معرفت تا كجاست ؟
پاسخ اين است كه دقت و تأمل در متن آيات و احاديثى كه در اين باره وارد شده است ، نشان مى دهد كه اين داروها اصولاً مربوط به دسته سوم از موانع معرفت ـ يعنى موانع نور علم ـ هستند؛ هر چند تأثير فى الجمله آنها در زايل ساختن برخى از موانع علوم رسمى را نمى توان انكار كرد .